Bewoners van de Achterstraat en Hoge Doelen in Hardenberg; de 2 huizen rechts stonden op de plek waar nu de gerestaureerde stadsmuur te vinden is… ca. 1930
De stadsmuur is één van de tastbare objecten die herinnert aan vroegere tijden. Het is bijna niet voor te stellen dat het stadje Hardenberg in de Middeleeuwen voorzien was van een echte stadsmuur. En dat terwijl de stad veel kleiner was dan nu het geval is.
De verdedigingswerken werden opgericht door Bisschop Willebrand van Oldenburg. Hij versterkte Hardenberg met stadsmuren tegen het vijandige Coevorden, dat zich verzette tegen de bisschopelijke macht.
De stadsmuur is ontdekt in 1959. Toen bouwlieden bezig waren met de uitbreiding van het postkantoor stuitten ze op een steenmassa. Eerst werden de stenen voor een fundering aangezien, maar toen vrijwilligers de stenen zorgvuldig bekeken en uitgroeven, kwam de muur tevoorschijn.
Twaalf meter muur is uiteindelijk blootgelegd. De stadswal was meer dan drie meter hoog en aan de voet twee meter dik. De muur is opgebouwd uit grote blokken ijzeroer, een materiaal dat in het Vechtdal te vinden was. Het gesteente komt heel poreus en kwetsbaar over, maar is door het hoge percentage ijzer toch heel hard en heel geschikt voor verdedigingswerken.
In 1962 is de muur afgemaakt op de plek waar men denkt dat de oude stadsmuur heeft gelopen. Een gedeelte is gereconstrueerd met het originele materiaal. De stadsmuur is nu een Rijksmonument.
De stadsmuur, die vermoedelijk rond 1230 is gebouwd, werd gevonden onder de grond, wat vrij opmerkelijk is. Hardenberg lag destijds op een hogere berg dan nu het geval is. Toen bisschop Filips van Bourgondië de stad in 1518 wilde uitbreiden is de muur van de vesting onder het zand verdwenen.
Het is intrigerend te weten dat er wellicht nog complete stukken muur in de bodem zitten. Bij de reconstructie van de Markt en de Voorstraat werden ook enkele brokstukken aangetroffen.
Bron:
2011 29/3 Rondom Den Herdenbergh; 2008-01 Rondom Den Herdenbergh
De stadsmuur is in 2019 geheel gerestaureerd. Lees meer over dat project via deze link: